کد مطلب:369421 جمعه 22 بهمن 1395 آمار بازدید:405

صحیفه ثانیه
 پس از حدود هزار سال از نشر صحیفه كامله، مرحوم شیخ حر عاملی صاحب كتاب بی‌نظیر وسائل الشیعة تصمیم می‌گیرد دعاهای دیگر امام سجاد (ع) را جمع آوری و در صحیفه مستقله‌ای تنظیم و ارائه دهد. وی در سال 1053 ق. این مجموعه را تحت عنوان «صحیفه ثانیه» به پایان می‌رساند. در این صحیفه تعداد هفتاد و شش دعاء آورده شده است كه بیست و یك دعاء بر صحیفه كامله افزوده است. گویا قصد ایشان آن بود كه ادعیه ساقط شده در صحیفه كامله را ارائه دهد. زیرا همانگونه كه در مقدمه صحیفه كامله آمده است، دعاهای حضرت هفتاد و پنج باب بوده و راوی می‌گوید یازده عدد از دعاها را از دست داده و شصت و چهار دعا را حفظ و نگهداری كرده است. [24] لكن در نسخ مشهوره پنجاه و چهار دعاء وجود دارد. معلوم می‌شود كه در نسخ متداوله تعداد بیست و یك دعاء از دست رفته است و شیخ حر عاملی به احتمال آنكه همان دعاهای ساقط شده باشد، همین عدد را افزوده است. به قول افندی (رض)، این صحیفه شریفه به صورت یك صحیفه علیحده همچون صحیفه كامله در بین مردم خصوصا در خراسان و اطراف آن شایع شد. [25] . صحیفه ثانیه دیگر به گفته صاحب «ریاض العلماء» مرحوم افندی، شخص دیگری بر شیخ حر عاملی در این امر سبقت گرفت و صحیفه ثانیه‌ای نوشت. [26] . شیخ آقا بزرگ نیز می‌گوید: «بعضی از افاضل معاصر به من اطلاع دادند كه صحیفه ثانیه جمع شده آقای شیخ محمد بن علی الحرفوشی، معاصر شیخ حر عاملی است و چهار سال قبل از ایشان وفات یافته است.» سپس می‌گوید: «پس صحیفه شیخ حر عاملی، سومین صحیفه می‌باشد.» [27] .